Światowy Dzień Walki z Gruźlicą

Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Oleśnicy przypomina, że w dniu dzisiejszym obchodzimy Światowy Dzień Walki z Gruźlicą. Dzień ten ustanowiła Światowa Organizacja Zdrowia w 1982 roku dla upamiętnienia odkrycia przez niemieckiego bakteriologa Roberta Kocha bakterii wywołującej tę chorobę, które miało miejsce już 100 lat wcześniej. 

Gruźlica jest chorobą zakaźną, przenoszona głównie drogą kropelkową, znacznie rzadziej dochodzi do zakażenia drogą pokarmową np. poprzez spożycie skażonego mleka, a także poprzez kontakt bezpośredni z uszkodzoną skórą lub błonami śluzowymi. Najczęstszym źródłem zakażenia są osoby chore na gruźlicę, w fazie prątkowania. Innym źródłem zakażenia mogą być chore na gruźlicę zwierzęta, np. chore krowy, które wydalają prątki m.in. z mlekiem. Okres wylęgania choroby jest trudny do określenia. Bakterie po wniknięciu do organizmu zostają w większości wypadków wyeliminowane, jednakże część z nich może pozostać w stanie uśpienia w organizmie zakażonej osoby, nie powodując objawów chorobowych. Na skutek aktywacji bakterii poprzez spadek odporności w wyniku np. niedożywienia może dojść do rozprzestrzenienia się prątków gruźlicy w całym organizmie, a następnie rozwoju choroby w zajętych narządach lub tkankach. Najczęstszą postacią choroby jest gruźlica płuc.

W przypadku zachorowania na gruźlicę objawy mogą być bardzo zróżnicowane. Mogą one mieć charakter ogólny (np. gorączka, osłabienie organizmu, brak apetytu, utrata masy ciała) lub miejscowy, w zależności od atakowanego narządu. Głównym objawem gruźlicy płuc jest długotrwale utrzymujący się kaszel, ponadto mogą wystąpić duszności, bóle w klatce piersiowej czy krwotoki płucne. Niecharakterystycznymi objawami gruźlicy pozapłucnej mogą natomiast być obrzęki, bolesność ruchowa, powiększenie obwodowych węzłów chłonnych, upośledzenie funkcjonowania zaatakowanych narządów.

Gruźlica jest chorobą, która może dotknąć każdego z nas. Często bywa wykrywana przypadkowo, dlatego tak ważna jest profilaktyka. 

W przychodniach POZ istnieje możliwość skorzystania z Programu Profilaktyki Gruźlicy.

Celem programu jest:

• zmniejszenie wskaźnika zachorowalności na gruźlicę
• objęcie wczesną opieką świadczeniobiorców chorych na gruźlicę
• zmniejszenie wskaźnika śmiertelności na gruźlicę
• podniesienie świadomości społecznej poprzez edukację zdrowotną
• zwiększenie dostępności do świadczeń pielęgniarki środowiskowej oraz poradni specjalistycznych – gruźlicy i chorób płuc. 

Do kogo skierowany jest program:

Do osób dorosłych, u których dotychczas nie rozpoznano gruźlicy, ale miały bezpośredni kontakt z chorym na gruźlicę lub stwierdzono u nich przynajmniej jeden z następujących czynników ryzyka:

• bezrobocie
• bezdomność
• niepełnosprawność
• obciążenie długotrwałą chorobą
• uzależnienie od alkoholu lub narkotyków.

Programem objęte są osoby, które dokonały wyboru pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej i samodzielnie zgłoszą się do gabinetu pielęgniarki, aby z niego skorzystać należy zgłosić się do pielęgniarski POZ, u której złożona została deklaracja wyboru. Pielęgniarka POZ przeprowadza wywiad zdrowotny, wypełnia ankietę, a następnie przeprowadza edukację zdrowotną.

Jeżeli w ankiecie uzyskano:

• 10–24 punktów, to osoby należą do grupy podwyższonego ryzyka zachorowania.

Pielęgniarka POZ przekaże pisemną informację o wynikach przeprowadzonej ankiety lekarzowi POZ. Wskaże tryb dalszego postępowania, m.in. konieczność zgłoszenia się do lekarza POZ celem dalszej oceny stanu zdrowia.

• 1–9 punktów, to osoby należą do grupy umiarkowanego ryzyka zachorowania.

Pielęgniarka POZ nie zakwalifikuje osób do dalszej diagnostyki. 

Na wizytę wystarczy przynieść dokument tożsamości.

Aby wziąć udział w programie należy złożyć pisemne oświadczenie, że w ciągu ostatnich 24 miesięcy nie uczestniczyło się w badaniu ankietowym pielęgniarki POZ w programie profilaktyki gruźlicy (także w innych poradniach).