Co powoduje bóle gardła i jak je złagodzić?

Przyczyny bólów gardła

Istnieje wiele przyczyn bólów gardła, do najpopularniejszych czynników wystąpienia dolegliwości bólowych górnego odcinka układu oddechowego zalicza się:

• ostre i przewlekłe zapalenie gardła

Najczęściej przyczyną bólów gardła są infekcje o zróżnicowanej etiologii. W 70-90% przypadków ostre zapalenie gardła, które manifestuje się m.in. silnym bólem gardła, wywołują wirusy: adenowirusy, rinowirusy, koronawirusy, wirusy grypy, paragrypy. Przyczyną stanu zapalnego mogą być też bakterie: Streptococcus pyogenes i Streptococcus pneumoniae. Ostre zapalenie błony śluzowej gardła dotyka głównie dzieci i młodzieży, rzadziej osób dorosłych. Wzrost zachorowań jest zauważalny w okresie jesienno-zimowym i wczesną wiosną. Poza dolegliwościami bólowymi gardła chory cierpi z powodu kaszlu, gorączki, zatkanego nosa. Niekiedy występują też nudności i wymioty. 

Przyczyną bólów gardła może być też stan zapalny o charakterze przewlekłym, wyróżnia się tutaj trzy typy zapalenia: proste, zanikowe oraz przerostowe. Czynnikiem sprawczym tych zmian może być suche powietrze, alergeny (np. kurz, pyły), nadużywanie alkoholu, skrzywienia przegrody nosa, przewlekłe stany zapalne zatok przynosowych. Nawracające bóle gardła mogą być spowodowane również przez dym tytoniowy (działa drażniąco na błonę śluzową gardła). 

• rak gardła

Bóle gardła (szczególnie jednostronne), któremu towarzyszą trudności w połykaniu pokarmów, chrypka i uczucie obecności ciała obcego w gardle, mogą świadczyć również o rozwoju choroby nowotworowej. Mimo że złośliwy nowotwór gardła jest jednym z rzadziej występujących nowotworów, nie można lekceważyć tego typu objawów, gdyż wiąże się z wysoką  śmiertelnością.

• choroba refluksowa

Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że bóle gardła mogą być też manifestacją laryngologiczną choroby refluksowej przełyku (GERD, gastroesophageal reflux disease), szczególnie jeśli występują inne objawy, takie jak uczucie pieczenia za mostkiem, puste odbijanie, ból górnej części brzucha. 

Ból gardła i dyskomfort w drogach oddechowych mogą powodować też: ciało obce w gardle, nadużywanie klimatyzacji oraz przyjmowanie niektórych leków (np: obniżających ciśnienie krwi). Co zrobić, gdy odczuwamy bóle gardła? Jakie metody leczenia mogą przynieść szybką ulgę?

Bóle gardła - najlepsze sposoby na bolące gardło

Chcąc skutecznie wyeliminować bóle gardła, należy najpierw rozpoznać ich przyczynę. W przypadku wirusowego zapalenia gardła stosuje się jedynie leczenie objawowe - leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, przeciwzapalne pod postacią pastylek, tabletek, aerozoli. Jeśli czynnikiem sprawczym są bakterie - lekarz wdraża zwykle antybiotykoterapię. Istotne jest również picie dużej ilości płynów (co najmniej 2-2,5 l dziennie). W przypadku nowotworu gardła stosuje się radioterapię, chemioterapię, leczenie chirurgiczne. Jeśli chodzi o domowe metody - bóle gardła spowodowane infekcjami może złagodzić płukanie gardła wodą z solą i inhalacje z kilkoma kroplami olejku mentolowego. Przeciwzapalnie i odkażająco działają napary z szałwii, kory dębu lub rumianku. Osoby, u których przyczyną dolegliwości bólowych jest refluks, muszą przejść terapię farmakologiczną, zmianę diety i stylu życia. W ramach profilaktyki wskazane jest ograniczenie lub całkowita rezygnacja z palenia papierosów, picia alkoholu i unikanie przebywania w klimatyzowanych pomieszczeniach. Warto pamiętać też o nawilżaniu powietrza, zwłaszcza w sezonie grzewczym.

Bóle gardła - kiedy udać się do lekarza?

Jakie czynniki alarmujące powinny skłonić nas do szybkiej konsultacji medycznej? Do niepokojących objawów zalicza się:

• trudności w połykaniu,
• problemy z przełykaniem śliny,
• szczękościsk,
• duszności,
• wysoka gorączka (jak zbić gorączkę?).

Podsumowując, bóle gardła mogą sygnalizować rozwój wielu stanów chorobowych lub być oznaką podrażnienia błony śluzowej na skutek suchego powietrza, dymu tytoniowego, pyłów lub kurzu. Jeśli dolegliwości bólowe przybierają na sile lub utrzymują się od 1-2 tygodni i towarzyszą im inne, dokuczliwe symptomy, warto udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który, na podstawie wywiadu, badania fizykalnego i ewentualnych badań dodatkowych, postawi diagnozę i ustali odpowiedni plan leczenia.